De doorstroommakelaar start vaak met een persoonlijk gesprek om de wensen van de huurder te inventariseren. Dit gesprek kan plaatsvinden op initiatief van de huurder of de corporatie. Vervolgens doet de makelaar onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van de huurder. De doorstroommakelaar zet met name in op ontzorgen en het geven van extra aandacht aan de huurder.
De doorstroommakelaar heeft een ‘koffer’ met verschillende maatregelen, zoals een voorrangsregeling, prijsprikkel, verhuisvergoeding of hulp door een verhuisbedrijf. De inzet van de doorstroommakelaar is altijd maatwerk. De doorstroommakelaar kan:
- Huurders/belangstellenden informeren (in algemene zin)
- Huurders/belangstellenden gericht informeren over vrijkomend aanbod
- Informatiebijeenkomsten organiseren
- Individuele huishoudens adviseren
- Overzicht geven wat erbij een verhuizing komt kijken en samen een actieplan opstellen
- De woning matchen met de kandidaat, voordat de woning online beschikbaar komt
- Financieel advies geven, bijvoorbeeld over (het verkrijgen van) huurtoeslag en het benoemen van financiële voordelen van het verhuizen naar een energiezuinige (nieuwbouw)woning
- Reageren namens de kandidaat
- De verhuizing begeleiden
- Signaleren of er extra hulp, zorg of ondersteuning van andere partijen nodig is
- Nazorg leveren door contact te zoeken en te informeren over de tevredenheid
De doorstroommakelaar is over het algemeen in dienst bij één of meerdere corporaties. En wordt in sommige gevallen (mee)gefinancierd door gemeenten, welzijns- of zorgorganisaties, of door de provincie.
Corporaties zetten doorstroommakelaars in op verschillende manieren. De lokale woningmarkt, de vraag en de samenwerking met andere corporaties bepalen de wijze waarop dit gebeurt. Er zijn 2 keuzes te maken voor de inzet van de doorstroommakelaar:
- Doelgroep: voor alle (potentiële) huurders of alleen voor oudere huurders? En vanaf welke leeftijd is iemand dan een oudere?
- Woningvoorraad: alleen voor de eigen woningen of in samenwerking met andere woningcorporaties, en daarmee ook hun woningen?
Welke randvoorwaarden heeft de inzet het instrument?
- Voldoende tijd en middelen voor een medewerker (of meerdere) om de taken van de doorstroommakelaar op zich te nemen.
- Ruimte om maatwerk te bieden aan de huurder. Zoals beschikbaarheid van een pakket aan maatregelen/interventies die de doorstroommakelaar kan inzetten. Bijvoorbeeld het kunnen verlenen van voorrang of een verhuisvergoeding.
- Bij inzet vanuit meerdere corporaties: afspraken over toewijzing van elkaars woningen en financiering van de doorstroommakelaar.
Hoeveel kost het inzetten van het instrument?
De personele kosten zijn de belangrijkste kostenpost als het gaat om het inzetten van een doorstroommakelaar. De intensiteit en manier van de inzet en de kosten die daaraan verbonden zijn, verschillen per corporatie. Sommige corporaties zetten bijvoorbeeld een verhuurmakelaar in als doorstroommakelaar. Afhankelijk van de grootte van de vraag doen ze dit voor gemiddeld 16 tot 32 uur per week (0,3 tot 0,8 fte). Een doorstroommakelaar en een reguliere verhuurmakelaar hebben echter een ander functieprofiel en -eisen. Om die reden maken andere corporaties een nieuwe functie van doorstroommakelaar. Afhankelijk van een eventuele samenwerking tussen woningcorporaties worden de kosten aan de doorstroommakelaar over de woningcorporaties verdeeld. Er zijn ook voorbeelden waarbij de gemeente meefinanciert.
Het komt ook voor dat woningcorporaties vrijwilligers inzetten als doorstroommakelaar. Hieraan zijn geen omvangrijke personele kosten verbonden. Maar er zijn wel kosten verbonden aan de begeleiding van de vrijwilligers en coördinatie van hun inzet. Van een vrijwilliger kun je echter niet het volledige takenpakket van een doorstroommakelaar verwachten.
Wat is de impact van het instrument?
De doorstroommakelaar helpt (potentiële) huurders op weg en ontzorgt in het verhuisproces. De persoonlijke aandacht van een doorstroommakelaar heeft al zichtbaar effect. Op het moment dat deze inzet wordt gecombineerd met andere doorstroommaatregelen wordt het effect groter.
Tips uit onderzoek en praktijk
- Zorg met een informatiecampagne via verschillende kanalen voor voldoende bekendheid van de doorstroommakelaar.
- Zorg dat de doorstroommakelaar het aanbod in de stad goed kent, en werk samen met andere woningcorporaties om het aanbod van geschikte woningen te vergroten.
- De ene huurder is de andere niet. Door over verschillende maatregelen te beschikken, kan de doorstroommakelaar meer mensen maatwerk bieden.
- Werk samen met zorg- en welzijnspartijen.
Inspirerende voorbeelden
Vrijwilligers als verhuiscoach bij WoCom
Corporatie woCom zet sinds oktober 2022 huurders in als wooncoaches om andere huurders te ondersteunen wanneer zij (misschien) willen verhuizen. De wooncoach kan ondersteunen bij het informeren van huurders in algemene zin, belangstellenden wijzen op vrijgekomen aanbod, reageren namens de kandidaat en het verhuisproces begeleiden. De nazorg gebeurt door een corporatiemedewerker.
Op dit moment heeft woCom 3 huurders bereid gevonden om ingezet te worden als wooncoach. De wooncoaches hebben voorafgaand aan het traject een training gevolgd. Hier kregen zij onder andere uitleg over huurprijzen, huurtoeslag en het woonruimteverdeelsysteem. Een corporatiemedewerker is coördinator en aanspreekpunt voor de vrijwilligers. Deze coördinator koppelt ook de huurders aan de wooncoaches en bewaakt hun agenda. Tot nu toe zijn er 2 kennismakingsgesprekken geweest. Hieruit zijn nog geen vervolgacties gekomen. Het voordeel van een vrijwilliger als wooncoach is volgens woCom dat de corporatie niet gelijk een extra medewerker hoeft te werven, maar eerst kan inventariseren hoeveel aanvragen er voor de wooncoaches komen.
Regionale seniorenmakelaar van Sociale Verhuurders Haaglanden
Sociale Verhuurders Haaglanden (SVH) werkt op regionale schaal samen aan onder andere doorstroming. In de regio Haaglanden zijn 5 seniorenmakelaars aan het werk. 2 seniorenmakelaars zijn bij SVH in dienst en werken regionaal. Dus voor woningzoekenden die in één van de gemeenten wonen of bij één van de aangesloten corporaties huren. SVH is de linking pin tussen de verschillende seniorenmakelaars, die vanuit corporaties en gemeenten regionaal aan het werk zijn. SVH zorgt voor het samenbrengen en stroomlijnen van de werkwijze van deze initiatieven. De seniorenmakelaars hebben een maatwerkkader. Waar nodig mogen zij binnen dat kader maatwerk toepassen om een verhuring te laten slagen. Bijvoorbeeld door het geven van voorrang of huurprijsaanpassing. De praktijk leert dat inzet van deze maatwerkregels in veel gevallen niet nodig is.
