Schulden en huisuitzettingen

Nieuwe afspraken tussen schuldhulpverleners en woningcorporaties zorgen voor snellere hulp bij huurachterstanden. Deze afspraken zijn vastgelegd in een modelconvenant voor woningcorporaties. Samen met 13 Aedes-leden stelden Aedes en de vereniging voor schuldhulpverlening NVVK dit modelconvenant op.

Het convenant heeft grote voordelen: het stroomlijnt en bekort het proces van schuldhulp en zorgt voor eenduidigheid. Met als uiteindelijk doel dat huurders met schulden snel duidelijkheid en rust krijgen en geholpen worden.

Aedes ondertekende in 2020, samen met maatschappelijke partners, een manifest om huisuitzettingen als gevolg van huurachterstanden te voorkomen. Hoe eerder mensen met financiële zorgen in beeld zijn, hoe beter. Woningcorporaties maken hier al jaren werk van. Lagere schulden zijn namelijk makkelijker oplosbaar en leiden tot minder problemen. Het Landelijk Convenant Vroegsignalering maakt bovendien de samenwerking tussen gemeenten en woningcorporaties makkelijker, doordat na een wetswijziging, informatie over betalingsachterstanden gedeeld mag worden. Verhuurders moeten betalingsachterstanden melden bij hun gemeente. Voorwaarde is wel dat de verhuurder eerst geprobeerd heeft contact op te nemen met de huurder en heeft gewezen op de mogelijkheden voor schuldhulp. Gemeenten zijn sinds 1 januari 2021 bij wet verplicht om na melding van bijvoorbeeld een verhuurder schuldhulp aan te bieden.

Vergeleken met 2021 hadden vorig jaar net iets meer huurders van woningcorporaties een huurachterstand. Het totale bedrag aan huurachterstanden liep wel iets terug. De slechtere economische situatie leidde dus niet tot veel meer huurachterstanden. Het aantal huisuitzettingen door corporaties daalde met bijna 15% verder naar 1.200. Dit blijkt uit de jaarlijkse enquête van Aedes onder woningcorporaties.

Aedes publiceerde in samenwerking met Platform31 de Gereedschapskist Aanpak schulden en armoede. Deze publicatie bevat vele aanpakken en voorbeelden uit de praktijk van woningcorporaties. Nieuwe aanpakken, of aanpakken die zich al bewezen hebben. Want corporaties hebben de afgelopen jaren grote stappen gemaakt om huurachterstanden bij hun huurders te voorkomen, vroegtijdig te signaleren en ook te helpen bij oplossingen. Vaak samen met andere organisaties en instanties die hierbij nodig zijn.

Daarnaast is er ook de handreiking Voorkomen Huisuitzettingen en is er de website Voorkomen huurachterstand. Deze site brengt de problematiek van huurachterstanden en mogelijke oplossingen in beeldt. De site is bedoeld als steun in de rug voor professionals die antwoord zoeken op die vraag.

Voor corporaties is de huurincasso een proces waarin verschillende stappen van factuur tot deurwaarder worden doorlopen, maar voor huurders is het vaak een gebeurtenis met veel impact. In het project Huurincasso op een klantgerichte manier gingen corporaties aan de slag om het proces huurincasso een (huurders)gezicht te geven. De uitdaging is om dit proces zo goed mogelijk in te richten, met aandacht voor een goede dienstverlening richting de huurder. De uitkomsten van het project geven hiervoor mooie handvatten.

Een van de speerpunten uit de Actieagenda Wonen, die Aedes met 33 partners heeft opgesteld, is een betaalbaar huis voor iedereen. Veel mensen zijn onzeker of ze hun huis nog wel kunnen betalen. Het inkomen gaat voor een groot deel naar woonlasten. Ook is het voor mensen in verschillende inkomenscategorieën moeilijk om een woning te vinden die bij hun budget past. Daarom is het van belang dat woonlasten betaalbaar en voorspelbaar blijven. In de Actieagenda Wonen worden maatregelen geschetst.

De roep om betaalbaarheid vertaalt zich in diverse maatregelen. Zo is in 2021 de jaarlijkse huuraanpassing voor sociale huurwoningen gemaximeerd op nul procent. De huren worden bevroren. Ook is het nu bijvoorbeeld wettelijk mogelijk dat woningcorporaties huurders een tijdelijke huurkorting geven als zij tijdelijk met financiële problemen kampen. Bijvoorbeeld als gevolg van de coronacrisis. Ook kan het een oplossing bieden aan huurders die voor een langere periode minder inkomen hebben.