Innovatie en vernieuwing

‘Organisatieverandering óndanks veranderplannen’

Expert
Simone Boeren
Adviseur Sectorontwikkeling

Hester van Buren en Erik van Bergeijk delen hoe zij werken aan een wendbare organisatie die buurtgericht werkt. Samen met gemeenten en andere partners, om passende oplossingen te bieden voor buurten en bewoners. Zonder grote veranderplannen en dure consultants over de vloer is er de afgelopen jaren een grote beweging gemaakt. Maar hoe dan?

Buurten waar iedereen trots op is

Bij Rochdale wilden ze meer doen met minder mensen, vanuit een sterke maatschappelijke rol. Maar hoe krijg je na een reorganisatie de energie terug in de organisatie? Hoe zorg je voor initiatief vanuit de medewerkers? Initiatiefrijke medewerkers van Rochdale zagen wat er in hun buurt nodig was en zijn dat gewoon gaan doen. Daarmee daagden ze het kantoor uit. Ze zijn gewoon – met enthousiasme – begonnen in één buurt.

Omdat het een succes bleek, volgden andere buurten. ‘Daar komt ons motto ook vandaan’, vertelt Hester van Buren: ‘Buurten waar iedereen trots op is. Die trots mag iedereen zelf invullen. Daarvoor zijn geen kpi’s of programma’s. Ook "roergangers" werken dwars door de organisatie heen aan de opgave. Inmiddels zijn de buurtteams gestructureerd. Hierbij redeneren we vanuit de opgave in de buurten en die zijn allemaal verschillend. We zijn zichtbaar in de buurt en laten ook zien wat er in de buurt gebeurt. In onze communicatie intern maar ook naar buiten toe.’

Erik van Bergeijk vult aan: ‘De structuur is op orde en helpt de medewerkers. Daardoor kunnen we dit zo doen. Dat biedt ruimte voor maatwerk per buurt én voor een cultuur van doen, van continue leren en uitproberen. Medewerkers kunnen hun passie kwijt in hun werk. We hebben onze koers herijkt samen met medewerkers én huurders. Dat resulteerde in een integrale wijkaanpak.’

Belangrijke lessen van Rochdale al terugkijkend op de afgelopen jaren: houd het klein, maak zaken bespreekbaar en geef vooral een podium aan de mensen.

Maak geen plannen, houd het klein en simpel

Emeritus hoogleraar Thijs Homan presenteert twee geheel verschillende ‘brillen’ om naar organisatieverandering te kijken. Ten eerste de mainstream-bril. Hierbij is organisatieverandering het resultaat van goed verandermanagement. De alternatieve bril die hij aanreikt gaat uit van precies het tegenovergestelde, namelijk dat organisatieverandering ontstaat ondanks het verandermanagement. Een hele andere bril, die verregaande gevolgen heeft voor de vraag wat je als veranderaar nou eigenlijk aan het doen bent. Het betekent meebewegen met de verandering die zich ontwikkelt.

Thijs Homan: ‘Naarmate je verandering meer managet, komt het eerder tot stilstand. Uit onze onderzoeken blijkt dat er geen verband te vinden is tussen organisatieverandering en een veranderplan. Ga dus geen plannen maken. Houd het klein en simpel. Praat met mensen, probeer mensen op te sporen die al bezig zijn met de verandering die je beoogt. ‘Leave the veranda and go out into the jungle’, want daar gebeurt het. Wees net als bij Rochdale een verbinder en stimuleer de verandering. Verandering ontstaat in sociale interactie, tussen mensen. Heel belangrijk is om te reageren op verandering, en mensen daarbij voldoende steun te geven. Bekrachtig wat goed gaat. Geef geen aandacht aan negativiteit, want dan wordt die alsmaar groter in plaats van kleiner.’

Tips

Wilt u aan de slag met veranderprocessen binnen uw corporatie? Een aantal tips uit dit college:

  • Verander van beneden naar boven, dat vraagt minder energie.
  • Geef de natuurlijke orde vertrouwen en ruimte, dat levert succes op.
  • Houd het klein, en werk aan continue beweging.
  • Zorg voor verbinding.
  • Neem barrières weg.
  • Geef geen aandacht aan de ‘mopperaars’.
  • Neem de mensen boven je mee in je verhaal.
  • Ga praten over ‘hoe’ in plaats van over ‘wat’.
  • Sluit aan bij bestaande verandering in plaats van verandering proberen aan te sturen.

Wilt u nog meer tips? Deze vindt u in de verslagen van de eerdere collegetouren. Wilt u nog verder discussiëren? Dat kan in de community Veranderkracht