Een kantoorpand in 'goede wijk' omgebouwd tot opvanghuis dak- en thuislozen

De Nijmeegse corporatie Woonwaarts verbouwde een voormalig kantoorpand tot opvanghuis voor dak- en thuislozen. Het pand staat in een chique wijk aan de rand van de binnenstad van Nijmegen. Stichting Droombankje huurt het pand van de corporatie en verhuurt de 18 kamers aan dak- en thuislozen in combinatie met een individueel begeleidingstraject richting persoonlijk en maatschappelijk herstel. Tussen het ontstaan van het plan en de intrek van de eerste bewoners zat ongeveer 2 jaar.

Vernieuwende aspecten

In plaats van dit statige pand in deze ‘goede’ wijk te verkopen, kiest de corporatie voor een moeilijkere weg: samen met een maatschappelijke partner en de gemeente kwetsbare mensen tijdelijk huisvesten om zo langdurige dakloosheid voorkomen. Het pand is niet bedoeld voor mensen met een zware verslaving of psychische problemen. Het zijn deels ‘economische’dak- en thuislozen. Met Droombankje zijn afspraken gemaakt: de tijdelijke bewoners zitten hier niet met een kratje bier voor de deur.

Dit project heeft een bredere achterliggende visie: het geloof in belang van gemengde wijken. ‘Waarom betekent dat in de praktijk vrijwel altijd het toevoegen van koop- en middeldure huur in een wijk met sociale huurwoningen?’, zegt Esther Lamers, directeurbestuurder van Woonwaarts. Zij vindt het belangrijk ook het omgekeerde te doen. Met dit pand krijgt de corporatie de kans om kwetsbare mensen in een chique buurt (tijdelijk) te huisvesten.

Het kan iedereen overkomen: door echtscheiding of verlies van je werk ben je ineens thuisloos

Proces

Najaar 2019 zijn de eerste contacten gelegd met Stichting Droombankje uit Arnhem: het blijkt dat ook daklozen uit de regio Nijmegen bij de Arnhemse stichting aankloppen. Woonwaarts en Droombankje besluiten tot samenwerking. Vanaf het begin steken ze veel energie in de communicatie met de buurt. In een eerste bijeenkomst legt de medeoprichtster van Droombankje de plannen met het pand uit aan de buurtbewoners. Haar verhaal is gebaseerd op persoonlijke ervaringen: soms is het een dun lijntje tussen alles in je leven op orde hebben en alles kwijtraken. Het kan iedereen overkomen: door echtscheiding of verlies werk ben je ineens thuisloos.

De buurt reageert verrassend positief. Het verbouwen van het pand is voor de corporatie relatief eenvoudig: Het voormalig kantoorpand bestond grotendeels uit kamers. Elke kamer krijgt een wastafel, er komen gemeenschappelijke sanitaire voorzieningen en 2 keukens.

De corporatie maakt afspraken met Droombankje;over de aard van de (ver)huurovereenkomsten. Droombankje huurt het totale pand van de corporatie;en verhuurt de afzonderlijke kamers vervolgens aan de bewoners. Daarbij kan Droombankje de huurprijzen differentiëren: een bewoner met een baan kan bijvoorbeeld meer huur betalen dan een thuisloze zonder werk. De corporatie en gemeente spreken af voor een periode van 2 jaar garant te staan voor betalingservicekosten door Droombankje. Droombankje biedt geen 24/7-uursopvang. Wel persoonlijke begeleiding die wordt betaald met WMO-gelden van de gemeente Nijmegen. De aanmelding van toekomstige bewoners loopt via een loket bij de gemeente.

Succes- en knelpunten

De bereidwilligheid van de buurt is een succesfactor. Dat is mede te danken aan het verhaal van Droombankje in de communicatie met de buurt. Esther Lamers: ‘Zo’n persoonlijk verhaal overtuigt meer dan wanneer de corporatie dit overbrengt.’

De toekomstige huisvesting van de bewoners kan een knelpunt vormen. Dit is een tussenvoorziening en het is de bedoeling dat Droombankje de bewoners begeleidt bij het vinden van andere woonruimte, eventueel buiten Nijmegen. Hierover zijn Woonwaarts en Droombankje nog in gesprek. Lamers: ‘Een pand als dit in je bezit krijgen, is een kans uit duizenden. Natuurlijk hebben we in ons MT gediscussieerd over de vraag hoe verantwoord het is om dit avontuur aan te gaan: geld besteden aan de verbouw van een pand dat we makkelijk zouden kunnen verkopen. Uiteindelijk hebben we vanuit onze overtuiging deze keuze gemaakt: iets doen voor kwetsbare mensen. Samen met de andere corporaties in Nijmegen gaan we onderzoeken of er meer panden in de stad zijn die in aanmerking komen voor een soortgelijke aanpak.’

Dit artikel komt uit het innovatie e-book, een verzameling van uiteenlopende projecten en processen van 16 woningcorporaties, groot en klein. Ook de fases van ontwikkeling en uitvoering zijn verschillend. Het e-book is na inloggen te downloaden.