Het onderzoek Opgaven en middelen corporatiesector van de ministeries van BZK, Economische Zaken en Financiën en Aedes gaat ervan uit dat corporaties hun maximale leenruimte gebruiken voor hun investeringen, maar veel corporaties houden logischerwijs een buffer aan voor toekomstige investeringen en tegenvallers.
Als ze veel lenen, teren corporaties door de verliezen die daarbij horen bovendien in op het eigen vermogen. Conijn: ‘De financiële cijfers verslechteren dan snel, waardoor als de extra leenruimte is benut, de investeringen drastisch moeten worden verlaagd. In korte tijd veel extra lenen is een eenmalig feestje, dat gevolgd wordt door een stevige kater.’
Zware last
Uit het onderzoek Opgaven en middelen blijkt volgens Conijn dat de verduurzaming voor woningcorporaties in financieel opzicht de slechtste investering is. Er moet erg veel geld bij. Al met al ‘moet’ de corporatiesector veel meer dan ze financieel aankan en dreigt onder die last te bezwijken. In het onderzoek zijn verschillende beleidsopties doorgerekend. Twee opties springen er voor de hoogleraar uit:
- Met een halvering van de verhuurderheffing is al twee derde van het tekort van 30 miljard euro opgelost.
- Een jaarlijkse huurstijging die 0,5 procentpunt hoger is dan de inflatie, leidt tot hetzelfde resultaat.
Oplossing
Conijn noemt de acht jaar geleden ingevoerde verhuurderheffing een belangrijke oorzaak voor de tekortschietende investeringsmogelijkheden van corporaties. Het onderzoek laat zien dat corporaties geen duurzaam bedrijfsmodel meer hebben. Dat leidt tot de vraag hoe dat wel weer bereikt kan worden.
‘Een volgend kabinet zal voor de keuze staan met welke maatregelen de corporatiesector uit de financiële spagaat bevrijd kan worden: minder opgaven, minder kosten of meer inkomsten. Ingewikkelder dan dat is het ook weer niet’, aldus Conijn.
Aedes
Voor Aedes is huurverhoging om de inkomsten te verhogen geen optie, mede gelet op het met de Woonbond gesloten Sociaal Huurakkoord. Corporaties willen extra belastingen niet op hun huurders verhalen. Het verkleinen van de opgaven van corporaties, gaat onvermijdelijk ten koste van mensen met een smalle beurs die zelf geen huis kunnen vinden.
Corporaties kunnen immers een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van de woningnood en aan de verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad. Het zou een onbegrijpelijke politieke keuze zijn om de bijdrage van corporaties aan die opgaven verder aan banden te leggen. Wat Aedes betreft is het juist nodig dat corporaties hun bijdrage kunnen vergroten. Daarvoor is na jaren van belastingverhogingen juist het verlichten van hun financiële lasten nodig.
Lees het hele betoog van Johan Conijn in het Financieele Dagblad