De afspraken op de Woontop zijn het startpunt voor intensievere samenwerking, de Woontop is niet het eindstation. Ondertekenaars blijven de voortgang volgen en maken zo nodig aanvullende afspraken om het woningtekort – sneller, slimmer en met minder regels – in te lopen. De Woontopafspraken zijn ondertekend door IPO, VNG, Unie van Waterschappen, Aedes, NEPROM, IVBN, Bouwend Nederland, NVM, Vereniging Eigen Huis, WoningbouwersNL, Vastgoed Belang, Stichting Professioneel Platform Vastgoed, VNO-NCW/MKB-Nederland, Techniek Nederland en het Rijk. De Woonbond geeft een steunbetuiging.
Bekijk de afspraken Woontop en de toelichting op deze afspraken.
Goed dat we met volle kracht aan de slag gaan. Corporaties willen de woningnood stevig aanpakken en bouwen voor de mensen die anders niet aan de beurt komen. Daarom is het goed dat twee derde van de woningen betaalbaar moet zijn en dat 30% van de nieuwe huizen een sociale huurwoning wordt. Corporaties kunnen de komende 10 jaar zo’n € 125 miljard investeren in nieuwbouw, verduurzaming en woningverbetering. We rekenen erop dat we met het Rijk afspraken kunnen maken waardoor we ook in de toekomst voldoende investeringsruimte houden, bijvoorbeeld door het afschaffen van de vennootschapsbelasting.
Nieuwe locaties en twee derde betaalbaar
Tijdens de Woontop zijn bijna 75.000 nieuwe woningen gepresenteerd, op 3 plekken in Nederland: circa 63.000 in Groot Merwede-Rijnenburg in Utrecht, ten minste 6.500 in Lissebroek en Nieuw-Vennep West en 5.000 in Bleizo in Lansingerland. Deze aantallen kunnen worden gerealiseerd doordat er ook met de marktpartijen concrete afspraken zijn gemaakt. Daardoor kunnen grote aantallen woningen sneller en efficiënter worden gebouwd. De komende tijd worden voor meer locaties afspraken gemaakt. In de gebieden binnen het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid komen tussen 2025 en 2029 – boven op bestaande afspraken – nog eens 10.000 extra woningen. Daarnaast zijn in deze gebieden 40.000 woningen versneld klaar.
Twee derde van alle nieuwe woningen moet betaalbaar zijn voor huishoudens met een laag inkomen of middeninkomen. Uit onderzoek naar de financiële haalbaarheid blijkt dat het uit kan om deze betaalbare woningen te bouwen. Voor de komende 5 jaar zijn de beschikbare middelen grotendeels toereikend om de meest directe kosten te dekken, op voorwaarde dat gemeenten 50% co-financieren. Hierbij zijn er nog onzekerheden die kunnen leiden tot extra kosten op projectniveau, bijvoorbeeld rondom netcongestie, stikstof, groen in en om de stad en de Kaderrichtlijn Water. Ook zijn er tekorten rondom de benodigde bovenplanse infrastructuur. Dit vraagt de komende periode om nadere uitwerking, slimme keuzes en monitoring.
Minder regels
De nieuwbouw van corporaties groeit naar jaarlijks structureel 30.000 sociale huurwoningen erbij, uiterlijk te bereiken in 2029. De ambitie is om dit aantal al in 2027 te halen. Ook wordt er meer gebouwd voor specifieke groepen, waaronder jongeren en ouderen. Zo komen er tot en met 2030 in totaal 288.000 nieuwe ouderenwoningen.
Met het programma STOER – Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving – wordt afscheid genomen van onnodige regels die de bouw van meer woningen alleen maar in de weg zitten. Vooruitlopend hierop is afgesproken om uniforme eisen voor nieuwbouw te gebruiken. Daarnaast komen er geen nationale koppen op EU-regelgeving. Hierdoor kan er goedkoper en efficiënter worden gebouwd. Regelgeving wordt aangepast, waardoor er extra ruimte komt voor woningbouw in de Schipholregio, zonder de ruimte voor Schiphol in te perken. Dit gebeurt in afstemming met de regio. Vooruitlopend hierop wordt ingezet op woningbouw in Uitgeest. Ook wordt vaart gezet op bestaande afspraken voor Rijsenhout en Kronenburg.
Sneller bouwen en beter benutten
Woningbouw loopt vaak onnodig vertraging op. Daarom is concreet uitgewerkt hoe processen en procedures efficiënter kunnen verlopen en hoe de samenwerking tussen overheden en de markt wordt verbeterd. Zo kan de bouwtijd aanzienlijk worden verkort. Parallel plannen, waarmee de ontwikkeltijd van 6 naar 2 jaar kan, wordt een standaardvoorwaarde voor subsidies, waaronder de Woningbouwimpuls en het gebiedsbudget. In woningbouwprojecten gaan alle partijen dezelfde data gebruiken. Dat zorgt voor minder fouten. Bouwen gaat daardoor 30 tot 50% sneller. Bovendien bespaart het kosten. Ondanks de afspraken uit de woondeals gaat het afgeven van vergunningen niet snel genoeg. Daarom gaan corporaties en marktpartijen de woondealafspraken verder uitwerken, zodat ze kunnen gaan bouwen op de afgesproken locaties. Gemeenten committeren zich om voldoende vergunningen af te geven.
Alle beetjes helpen. Elke woning is er één. Daarom zetten alle partijen zich in om bestaande gebouwen beter te benutten. Dat kan onder meer door kantoren om te bouwen tot woningen. Of via het splitsen en optoppen van huizen. Het Rijk, corporaties en gemeenten gaan hier op lokaal niveau mee werken. Ook komt er een landelijke aanpak. Dit wordt geregeld via de Wet versterking regie huisvesting.
Meteen aan de slag
Partijen gaan meteen aan de slag met de uitvoering van de afspraken. Ze werken verder aan het realiseren van woningen voor alle doelgroepen. En er wordt gewerkt aan afspraken om versneld 25.000 studentenkamers te realiseren, voldoende passende en betaalbare koopwoningen te bouwen en het investeringsklimaat voor middenhuurwoningen aantrekkelijker te maken. De voortgang van de Woontopafspraken wordt jaarlijks besproken. Zo nodig worden ze bijgesteld. Het huidige kabinet stelt € 7,5 miljard beschikbaar om de Woontopafspraken te realiseren: € 5 miljard voor woningbouw en € 2,5 miljard voor de ontsluiting van nieuwe woningen. Dit komt boven op de € 12,5 miljard die al beschikbaar was gesteld door het Rijk.
