Biobased bouwen: neem bewoners mee

Expert
Anne van Stijn
Adviseur Verduurzaming

De ambities voor biobased en circulair bouwen liggen hoog, maar woningcorporaties kunnen niet in 1 keer overstappen. Er valt nog veel te leren en uit te proberen. Én bewoners moeten willen, ook dat is een voorwaarde voor succes. 

Woningcorporatie Stadlander zet de eerste stappen richting biobased bouwen. Trainee Daan Zantvliet heeft onderzocht en in kaart gebracht waar de kansen liggen. Bijvoorbeeld welke materialen voorhanden zijn en hoe je die kunt inzetten bij nieuwbouw en renovatie. Stadlander wil deze inzichten gebruiken bij een eerste project. ‘Het onderzoek laat zien wat er nu al mogelijk is. Binnen Stadlander is er veel enthousiasme. Maar we moeten wel met beide benen op de grond blijven staan: je kunt niet alles in 1 keer doen. En de wensen van je huurders moet je serieus nemen.’ 

‘We zijn geen koploper’, voegt Peter van den Berg toe, gebiedsontwikkelaar bij Stadlander. ‘Maar we houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Corporaties in de regio zoeken elkaar op en wisselen kennis uit. Dat doen we bijvoorbeeld in de samenwerkingsverbanden Lente en Building Balance. Bij een aantal complexen hebben we voorzichtig wat uitgeprobeerd. Maar we merken dat we met elkaar nog wat koudwatervrees hebben. Er is nog weinig bekend over hoe de materialen zich houden op de langere termijn. Ook moet je de risico’s in kaart brengen: kun je je het permitteren als blijkt dat je in de toekomst materialen moet vervangen doordat er complicaties optreden?’ Marktpartijen zijn hierbij een belangrijke ketenpartner. Ook zij zoeken naar kennis over de juiste toepassingen en moeten daarbij innovatief te werk gaan. Door kennis en ervaring met elkaar te delen, kunnen corporaties en marktpartijen samen verder komen. 

Het gaat ook om de huurder

Stadlander heeft nu bij marktpartijen een uitvraag gedaan voor de bouw van houten woningen, die ook vallen onder biobased bouwen. Van den Berg: ‘Dat klinkt heel eenvoudig, want de sector heeft dat vaker gedaan. Maar houten wanden in een woning mag je bijvoorbeeld niet overschilderen, want dan verworden ze van een waardevolle grondstof tot restafval. Dat betekent dat je de bewoner moet betrekken, al voordat je gaat bouwen. Het gaat ook om de huurder, die van dat huis zijn thuis wil maken.’ 

Stadlander wil toe naar biobased bouwen vanuit de overtuiging dat dit nodig is voor een duurzame toekomst. ‘Maar een huurder heeft daar geen boodschap aan. Die let vooral op de vaste lasten. En is doorgaans erg verknocht aan de bakstenen’, zegt Van den Berg. Overigens is bouwen met andere materialen dan bakstenen helemaal niet nieuw. Stadlander heeft nog een aantal ‘watersnoodwoningen’. Die zijn van hout en hebben bijvoorbeeld oude kranten als isolatiemateriaal.

Zantvliet ziet biobased bouwen als de toekomst, daar is Van den Berg het mee eens. ‘Maar dat moet wel vanaf onderen komen en niet door de overheid worden opgelegd. Biobased bouwen gaat alleen werken als bewoners erin geloven. Wij moeten hun wensen serieus nemen en hen betrekken bij onze plannen.’