Samen met een coalitie van de Vereniging Eigen Huis, Nederlandse Vereniging van Banken, Verbond van Verzekeraars en het kenniscentrum KCAF pleit Aedes al enkele jaren voor een regierol voor het Rijk, een eerlijke kostenverdeling en het nemen van preventieve maatregelen. Het advies Goed gefundeerd laat zien dat er transparantie nodig is over het probleem, én perspectief op een oplossing. Nederland kan het zich niet veroorloven om het probleem halfslachtig aan te pakken en de rekening door te schuiven naar de toekomst.
Redelijke kostenverdeling
De kosten voor het herstellen van funderingsschade moeten momenteel volledig door woningeigenaren en corporaties worden gedragen, terwijl zij geen controle hebben over de onderliggende oorzaken, zoals een bewust laag grondwaterpeil (lokaal overheidsbeleid) en de gevolgen van klimaatverandering, zoals verdroging en bodemdaling.
Wanneer corporaties alle kosten voor funderingsherstel op zich nemen, heeft dit negatieve gevolgen voor investeringen in nieuwbouw, duurzaamheid en renovatie. Bij een gemiddelde grondoppervlakte van 50 m² betekent dit een schadepost van € 50.000 tot € 87.500 per woning. Het Rli berekent zelfs dat voor een gemiddeld gebouw op houten palen dit kan oplopen tot € 120.000.
Het Rli adviseert subsidies te verstrekken voor zowel het opstellen van een herstelplan (70% subsidie) als voor de feitelijke herstelwerkzaamheden aan de funderingen (30% subsidie met een maximum van € 40.000). Martin van Rijn, voorzitter van Aedes, beschouwt dit als een juist en noodzakelijk advies. Hierdoor kunnen woningcorporaties ook op de lange termijn hun maatschappelijke taak op het gebied van volkshuisvesting blijven vervullen.
Schade voorkomen door aanpassing waterpeil
Bij ongeveer 425.000 gebouwen is er momenteel sprake van urgente funderingsproblemen. Voor veel woningen en gebouwen bestaat de mogelijkheid om schade te voorkomen. Het Rli raadt aan dat waterschappen en gemeenten preventieve plannen moeten ontwikkelen. Preventie kan plaatsvinden door aanpassing van het waterpeil, maar ook door het implementeren van innovatieve maatregelen, zoals het lokaal reguleren van de waterhoogte. Van Rijn benadrukt dat, hoewel dit per regio of waterschap kan verschillen, de belangen van woningeigenaren over het algemeen nog onvoldoende aandacht krijgen en dat dit moet veranderen.
Funderingsinformatie
Een essentiële voorwaarde voor een effectieve aanpak is dat er binnen afzienbare tijd funderingsinformatie beschikbaar komt voor alle gebouwen in Nederland. Bodemdaling en schade aan funderingen zijn langzaam voortschrijdende processen die lange tijd verborgen bleven en nu aan het licht moeten komen. Deze informatie is ook waardevol voor woningcorporaties, omdat het hen helpt de risico's nauwkeuriger te beoordelen en te voorspellen waar ze financieel en organisatorisch rekening mee moeten houden.
