Schimmelwoningen: focus op de oplossing

Expert
Gerrie van der Breggen
Adviseur Onderhoud en verbetering bestaande woningen

Vocht en schimmel: woningcorporaties komen regelmatig negatief in het nieuws vanwege de slechte staat van woningen. Ligt de fout bij de corporatie of bij de huurder? Ben van Hoorn van Havensteder wil naast de huurder staan, in plaats van te kijken naar de schuldvraag. 

Vocht en schimmel vormen ook bij Havensteder een groot probleem: de afgelopen jaren kreeg de corporatie zo’n 4.000 meldingen binnen: ‘Daar zitten unieke meldingen tussen, maar ook terugkerende meldingen. Dat gaat van schimmel bij kit- en voegwerk tot kamers die helemaal zwart zijn.’ De oorzaken zijn divers, volgens Van Hoorn. Denk aan techniek, type bouw, bouwjaar van het huis of de vraag of een bewoner in staat is een goede ‘vochtbalans’ te vinden. Vaak is het een combinatie van verschillende factoren die uiteindelijk leidt tot een schimmelprobleem. 

Eerst schoonmaken

‘Schimmel is altijd een gevolg van een ander probleem, zoals lekkage, een koudebrug of een disbalans in de vochthuishouding. Bij Havensteder kijken we nu eerst naar de woning zelf. Die gaan we schoonmaken, vervolgens zoeken we naar de oorzaak en lossen die naar beste kunnen op.’ Deze aanpak is niet altijd vanzelfsprekend geweest. Lange tijd was de neiging de oorzaak bij de huurder neer te leggen: schimmel ontstaat door slechte ventilatie. Voor sommige corporaties was dat reden om niet in te grijpen. ‘Dat is te kort de bocht’, meent Van Hoorn. ‘We hebben in Rotterdam veel oude woningen. Die zijn niet berekend op onze moderne manier van leven, waar bijvoorbeeld alle gezinsleden iedere dag douchen. En, er is niet altijd sprake van een keuze voor bepaald gedrag. Om schimmel te voorkomen, moet je je woning op een bepaalde minimumtemperatuur houden. Maar als een gezin amper kan rondkomen, dan snap ik best dat ze die verwarming uitlaten.’    

Havensteder kiest nu voor een aanpak waarbij de corporatie zo veel mogelijk doet om de situatie in de woning zelf te verbeteren: schoonmaken, tocht verhelpen, lekkende leidingen repareren en voor de lange termijn woningen isoleren. Daarvoor schakelt Havensteder experts in: ‘Schimmel in een woning verhelpen, pakken we serieus aan. Schoonmaken is een specialistische klus. De analyse van de oorzaak is essentieel en de bouwkundige aanpassingen beleggen we bij onze vaste partners.’

In gesprek met de huurder

Ook maakt de corporatie met de huurder afspraken over het gebruik van de woning: ‘Wij maken je woning schoon en proberen de oorzaken op te sporen en te verhelpen. In ruil daarvoor kun jij bepaalde dingen doen, zoals een raam openzetten bij het koken.’ De corporatie geeft de huurder inzicht in data: hoeveel vocht komt er vrij bij bijvoorbeeld koken of douchen. En wat is ervoor nodig dat vocht zo snel mogelijk uit huis te krijgen. ‘Dat doen we niet om huurders te vertellen wat ze fout doen, maar om hen te laten zien hoe zij zelf de situatie in hun woning positief kunnen beïnvloeden.’ 

Ook hier komt er een expert op het toneel, iemand die naast de huurder gaat staan, luistert en het gesprek aangaat. ‘Dan komt er soms diepere problematiek aan het licht, en kunnen wij de huurder in contact brengen met bijvoorbeeld een welzijnsorganisatie.’   

Havensteder werkt nog niet zo lang met deze aanpak. Van Hoorn: ‘Ik verwacht er veel van. Als wij onze huurders op een open manier benaderen, zullen zij ook sneller geneigd zijn mee te denken over wat ze zelf kunnen doen.’ Van Hoorn wil benadrukken dat je klachten over schimmel altijd serieus moet nemen. ‘Schakel een specialist in, bel na verloop van tijd je huurder om te vragen hoe de situatie nu is. En neem de tijd om met je huurders te praten over de factoren waardoor schimmel ontstaat. Als er 4 seizoenen overheen zijn gegaan zonder dat de schimmel terugkeert, kun je ervan uit gaan dat de maatregelen hebben gewerkt.’ Dat vraagt om een investering, maar volgens Van Hoorn verdient die zich dubbel en dwars terug.