Extra woningen boven op rijksmonument

Nieuws Nieuws · 16 februari 2023
Expert
Maarten Georgius
Adviseur opdrachtgeverschap

Optoppen is een van de mogelijkheden om binnenstedelijk bij te bouwen. En dat kan zelfs boven op een rijksmonument, laat de Eindhovense woningcorporatie Trudo zien.

Een jaar geleden leverde Trudo woningen op boven op het Veemgebouw, dat vroeger een warehouse van Philips was. Het volledige gebouw transformeren tot woningen ging niet, doordat er te weinig daglicht was en de verdiepingen te laag waren. Het vroegere warehouse werd een parkeergarage. De voormalige ontvangstruimten van Philips boven het warehouse kon Trudo wél transformeren. Op de hoek kwamen bedrijfsruimtes. En daarnaast, op het dak was nog plaats voor 39 woningen.

‘In de jaren ‘10 hadden we al plannen uitgewerkt voor het optoppen boven op die bestaande woningen. Maar de kredietcrisis gooide roet in het eten’, vertelt Fieke van den Beuken, projectontwikkelaar bij Trudo. De bouwtekeningen belandden in de ijskast. Toen het tijd was om de gevel grondig te renoveren en woningcorporaties meer ruimte kregen voor de bouw van middenhuur, maakte Trudo een update van het ontwerp. Zo voldeed het aan het nieuwe Bouwbesluit en kwam er ruimte voor een duurzaam energiesysteem met zonnepanelen en warmtepompen. ‘Voor de renovatie van de gevel moest het pand volledig in de steigers. Het was daardoor relatief makkelijk om meteen door te bouwen.’

Kijk ook eens bij

Monumentaal optoppen

Bouwen boven op een rijksmonument kan natuurlijk niet zo maar. ‘Gelukkig hadden we bij onze eerste plannen de vergunningen al rond, dus we konden vrij snel aan de slag.’ Voor het bijzondere Veemgebouw vroeg Trudo architect Caruso St. John. ‘Hij heeft het nieuwe ontwerp zo mooi ingepast in de bestaande bouw, dat het bijna een monument op zich is’, vertelt Van den Beuken enthousiast.

Veemgebouw met optopwoningen

Bij de bouw hield Trudo vast aan de oorspronkelijke keus voor kalkzandsteen en is niet overgestapt op hout, dat een lichter constructiemateriaal is voor optoppen. ‘De draagconstructie van het pand kon het aan. En de bouwplannen lagen er al. Als we die hadden moeten aanpassen aan houtbouw, had dat veel extra tijd gekost. Ook hadden we dan opnieuw voorbereidingskosten moeten maken. Wij hebben ervoor gekozen om zo snel mogelijk extra woningen toe te voegen.’

Belemmeringen en kansen

Van den Beuken ziet optoppen als een mogelijkheid voor binnenstedelijk bouwen, zij het met haken en ogen: ‘Massa ga je niet maken met optoppen. En je moet niet alleen rekening houden met overlast voor omwonenden, maar ook met de veiligheid. Een kraan kun je niet zo maar ergens neerzetten, dat kan alleen met de nodige veiligheidsmaatregelen.’ Daarnaast heeft Trudo relatief veel complexen met huur- en koopwoningen. Ook dat maakt het optoppen lastig, want particulieren kiezen niet snel voor een extra laag woningen op het dak.

Maar hoe meer corporaties en bouwers zich bezighouden met optoppen, hoe sneller de ontwikkelingen zullen gaan, daarvan is Van den Beuken overtuigd.