Aedes: Noodzaak aanpakken wooncrisis onderkend in hoofdlijnenakkoord

Aedes vindt het positief dat de Wet versterking regie volkshuisvesting wordt aangepast zodat gemiddeld 30% van de nieuwe woningen een sociale huurwoning moet zijn. Het opnemen van dit percentage in de wet is een belangrijke randvoorwaarde om voldoende sociale huur te kunnen realiseren. De ruimte om hier lokaal van af te kunnen wijken, moet wel gepaard gaan met waarborgen om dit percentage sociale huur ook echt te realiseren. 

De beschikbaarheid van betaalbare grond en locaties is een essentiële randvoorwaarde voor voldoende woningbouw. Het is goed dat de nieuwe coalitie hier een prioriteit van maakt en daartoe maatregelen voorstelt en taboes doorbreekt. Corporaties kunnen alleen voldoende bouwen als overal een passende en sociale grondprijs wordt betaald, ongeacht de eigenaar van de grond. Het kan niet de bedoeling zijn dat grond met een woonbestemming niet wordt bebouwd. Een belasting op onbebouwde grond, een planbatenheffing of gelijksoortig instrument kunnen goede prikkels zijn waardoor de waardestijging van bouwlocaties ten goede komt aan bereikbaarheid van wijken en het bouwen van betaalbare huur- en koopwoningen. 

Voor het versnellen van de nieuwbouw is ook voldoende personeel nodig. Het personeelstekort, in de bouw, maar ook bij gemeenten, is een probleem. En ook de belemmerende stikstofregels. Welke maatregelen het kabinet wil nemen om deze problemen aan te pakken is onduidelijk. 

Om corporaties bij middenhuur een grotere rol te laten spelen, wordt ingezet op aanpassing van Europese regels, waarmee het mogelijk wordt de financiering van middenhuur onderling te borgen. Aedes roept het kabinet op vast te houden aan de wet betaalbare huur, en met corporaties en private partijen, zoals pensioenfondsen, te bekijken hoe de investeringen in middenhuur kunnen worden vergroot.

In het hoofdlijnenakkoord voeren fysieke maatregelen de boventoon. Aedes vraagt daarnaast aandacht voor de leefbaarheid van wijken. In plaats van polarisatie is juist extra aandacht voor sociale verbindingen in de samenleving nodig. Ook de toenemende ondermijning in wijken vraagt om aandacht. Verder hebben we zorgen over wat de gevolgen zijn van het voorgenomen verbod op het geven van voorrang aan statushouders bij de toewijzing van sociale huurwoningen. De opvang is immers al overvol. Corporaties willen iedereen een passende woning bieden, ook statushouders. 

Aedes is blij dat er in het hoofdlijnenakkoord aandacht is voor een bestendig huurbeleid voor corporaties dat óók de betaalbaarheid voor huurders waarborgt. Corporaties staken de afgelopen jaren veel geld in betaalbaarheid. Dat de overheid de huurtoeslag verhoogd is goed nieuws en laat zien dat de overheid verantwoordelijkheid pakt. We gaan graag met het nieuwe kabinet in gesprek om te kijken hoe de middelen van corporaties ook de komende jaren in balans zijn met de opgaven. 

Wat de verschillende maatregelen om de inkomenspositie van mensen te verbeteren precies betekenen voor huurders, is lastig te beoordelen. Aedes benadrukt dat voldoende inkomen belangrijk is voor de bestaanszekerheid van huurders. 

De voorgenomen directe afschaffing van de salderingsregeling in 2027 zorgt ervoor dat de opbrengst van zonnepanelen gereduceerd wordt tot zo’n 30% van wat het nu is. Hierdoor wordt het voor huurders veel minder interessant om in te stemmen met het plaatsen van zonnepanelen. Daarbij komt dat energieleveranciers steeds vaker terugleverkosten hanteren. Hierdoor zal de uitrol van zonnepanelen waarschijnlijk stagneren.

Tegenover de afbouw van de salderingsregeling staat een verlaging van de energiebelasting op aardgas. Dit draagt bij aan de betaalbaarheid van energie. Helaas gaat het grootste deel van deze uitgave naar grootverbruikers, in plaats van naar huishoudens. Dit zouden we graag anders zien. Ook zijn wij van mening dat het kabinet in de uitwerking van de maatregelen moet sturen op een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening.

Het hoofdlijnenakkoord spreekt daarnaast van ondersteuning van de betaalbaarheid van warmtenetten. Het is heel belangrijk om hier het draagvlak terug te winnen. Corporaties denken graag mee over hoe dit vorm te geven.

Het is bemoedigend te zien dat de Uitvoeringsagenda Wonen die begin dit jaar gepresenteerd werd op de Woontop een vervolg krijgt met een Woontop 2.0 waarbij rijksoverheid, pensioenfondsen, woningcorporaties, sociale partners, gemeenten en provincies afdwingbare afspraken maken om woningbouw structureel te verhogen. Aedes ziet graag dat ook bouwers, ontwikkelaars en andere marktpartijen deel kunnen nemen aan deze Woontop.