Waarom inzetten op circulaire uitvraag?
Veel grondstoffen zijn eindig en door schaarste stijgen de prijzen. Ilse van Andel, Eigen Haard: ‘Als woningcorporatie moeten we producenten dwingen het materiaal terug te nemen. Producenten gaan daardoor anders handelen. Bij de uitvraag ligt de focus nu op inkoop van materialen. Maar onderhoud en terugkoop zouden ook onderdeel van een uitvraag moeten zijn. Eigen Haard werkt aan nieuwe verdienmodellen waardoor circulair renoveren bijdraagt aan betaalbaar wonen. Het uitgangspunt is dat circulair renoveren niet duurder is.’
Hoe inzetten op circulaire uitvraag?
‘Bij Eigen Haard zijn we gewoon aan de slag gegaan, zodat we een idee kregen welk beleid we hiervoor moeten maken’, aldus Van Andel. Er is een werkgroep waarin 10 collega’s vanuit onder andere nieuwbouw, renovatie, verduurzaming en planmatig onderhoud samenwerken aan circulariteit. De werkgroep komt maandelijks samen. Elke collega in de werkgroep doet een pilot. En iedereen is ambassadeur van circulair werken richting zijn of haar afdeling. Het samen leren en draagvlak creëren staan centraal.
Eigen Haard stelt de uitvraag van een renovatie alleen open voor aannemers die zich samen met een architect en een sloopbedrijf inschrijven. De sloper geeft aan welke materialen opnieuw gebruikt kunnen worden en de architect en de aannemer bedenken hoe die materialen kunnen worden hergebruikt. Door te werken met partijen met ervaring in circulair (ver)bouwen of partijen die innoveren, ontstaat er meer ruimte voor circulair werken.
Gebruik van ReUsed sanitair
Circulair werken mag niet meer kosten. Eigen Haard doet in de praktijk ervaring op met ReUsed sanitair. Dat is nu al kostenneutraal. Van Andel: ‘Wij zijn hiermee 1,5 jaar geleden gestart en het neemt een enorme vlucht. ReUsed sanitair passen we toe in het dagelijks onderhoud.
Bij renovatie en nieuwbouw gebeurt dit ook steeds vaker. Het is een goede stap die je, als corporatie, vrij eenvoudig kunt nemen.’
Circulaire principes
Wil je circulair werken en uitvragen? Dan kunnen de volgende principes jou daarbij helpen:
- Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar hergebruik van het product, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
- Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat deze aan het eind van de gebruiksfase makkelijk demontabel zijn. Materiaalstromen kunnen eenvoudig gescheiden worden.
- Tijdens productie, gebruik en verwerking van het product worden geen schadelijke stoffen uitgestoten.
- De onderdelen en grondstoffen van gebruiksproducten (zoals een lamp) worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies (bijvoorbeeld in een nieuwe lamp).
- Producenten behouden het eigendom van gebruiksproducten, klanten betalen voor het gebruik ervan, niet voor het bezit. Een andere mogelijkheid is dat de producent het product terugkoopt aan het einde van de levensduur.
- Omdat de prestatie van het product de waarde bepaalt, wordt het leveren van de juiste kwaliteit extreem belangrijk voor de producent.
- Een van de meest belangrijke succesfactoren is (cross-sectorale) ketensamenwerking gericht op het creëren van meervoudige waarde. Hierbij vermeerdert niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde.
Tips voor circulair uitvragen
Van Andel heeft nog wel een advies voor corporaties die ook aan de slag willen met circulair uitvragen: ‘Leren door te doen en van daaruit beleid maken, dat is onze aanpak. Betrek partijen die ervaring hebben met circulariteit en die breder kijken dan het eigen werkveld.
Ook moet je bewoners meenemen om draagvlak te krijgen voor het niet vervangen van materialen of hergebruik van bestaand materiaal. We zien dat de huurder graag nieuwe producten wil. Maar bij een normale koopwoning vervang je ook niet alles.’