Toename aantal kwetsbare huurders
Het aantal mensen dat hulp nodig heeft met wonen, is in Den Helder groter dan in andere steden. Het landelijk gemiddelde kwetsbare inwoners in een gemeente ligt op 18%. In Den Helder groeide het percentage in een aantal jaren van 23% naar 29%. Waarom is dat in deze gemeente zo hoog? Veronique Jewan, strategisch adviseur directie bij Woningstichting legt uit: 'Den Helder werd na de wederopbouw een grote stad, maar er kwamen uiteindelijk minder mensen wonen dan oorspronkelijk gedacht. De Marine was een grote werkgever in de stad, met daaraan gekoppeld een woonverplichting voor werknemers. In de jaren 70 werd deze woonverplichting afgeschaft'.
De stadsuitbreidingen in Nieuw Den Helder en De Schooten waren grootschalig en uniform van opzet. Dit paste echter niet goed bij de werkelijke bevolkingsgroei. Mensen met goede startkwalificaties trokken in die periode steeds vaker naar andere steden met veel werkgelegenheid. De bevolking heeft zich ontwikkeld naar de woningvoorraad die in Den Helder voorhanden was. 'Bovendien heeft de stad als centrumgemeente veel zorg- en welzijnsvoorzieningen, waaronder een ggz-instelling. Hierdoor zijn veel mensen die onder behandeling zijn in de stad aanwezig, sommige blijven hier ook wonen.’
Veerkracht onder druk
De afgelopen decennia heeft de (binnen)stad als geheel een metamorfose ondergaan. Woningstichting en dochteronderneming Helder Vastgoed spelen hierin een belangrijke rol. Vanuit de gedachte dat een aantrekkelijk stadshart met voorzieningen een aantrekkelijke woonstad is. En wat goed is voor de stad is goed voor de huurders. De focus lag de afgelopen jaren sterk op de gebouwde omgeving en het toevoegen van esthetische kwaliteit. Nu brengen we onze aanpak meer in evenwicht door de focus op de veerkracht van buurten te vergroten. Van der Plaat: ‘Ook daar moeten we (een deel van) hetzelfde instrumentarium gaan inzetten, want de veerkracht staat onder druk in meer dan 8 buurten en wijken.’
Gebiedsatelier
Beide dames waren al bekend met de veerkrachtkaarten, en hebben de hulp ingeroepen van Circusvis voor het ontwikkelen van een nieuw Koersplan met de veerkrachtkaarten als basis. Jewan: ‘We zijn samen met gemeente en lokale zorg- en welzijnsorganisatie zoekende naar een gezamenlijke aanpak. Een gezamenlijk uitgangspunt en een gedeelde taal helpen daarbij.’
In enkele interdisciplinaire sessies, zogenoemde gebiedsateliers, komen de netwerkpartners bijeen. Niet alleen op beleid- en managementniveau, maar vooral ook vanuit de uitvoering en praktijk. Tijdens een sessie kunnen de aanwezigen ‘oefenen’ in de gezamenlijke taal en acties op basis van voorbeelden uit de praktijk. Wat lezen we in de veerkrachtkaarten, en wat zien we op de focuskaart? Wie is verantwoordelijk voor wat, wie is in de lead en welke methode passen we hier toe? Van der Plaat: ‘Op deze manier komt er niet alleen aandacht voor veerkracht in wijken bij alle partners, maar ook binnen onze eigen organisatie.’
Tips om gezamenlijk met veerkracht aan de slag te gaan
Welke ervaringen zijn er verder nog te delen? Van der Plaat en Jewan vullen elkaar aan:
- Voorzieningen en de aantrekkelijkheid van de stad hebben ook invloed op de leefbaarheid. ‘Wat goed is voor de stad, is goed voor onze huurders’.
- Probeer voldoende ruimte te krijgen om en durf (de juiste) dingen te doen.
- Zie het als een leertraject, voor jezelf en voor de organisatie. Maak je bewust van: ‘stenen versus gebruiker/huurder’. Van vastgoed/technisch beheer naar leefbaarheid/ sociaal beheer.
- Een andere strategie kiezen zegt niets over de keuzes uit het verleden. Een aanpak is niet onbeperkt houdbaar maar maakt het daarom niet verkeerd. Beweeg mee met de actualiteit en context. Voer het open gesprek, bouw aan vertrouwen en stel je als organisatie ook kwetsbaar op.
- In gemeentes en organisaties lopen vaak meerdere programma’s, beleidsprojecten en -acties die hetzelfde doel nastreven. Stop met stapelen, ga opruimen. Markeer waar mogelijk een einde van een aanpak voordat je verder gaat met iets nieuws. Al maken de verschillende programma’s, subsidies en geldpotjes vanuit het rijk dat wel wat lastig.
