Maaike Creusen wint Aedes-scriptieprijs met handreiking leefbaar aardbevingsgebied

Nieuws 21 november 2024
Experts
Dorris Derksen
Senior belangenbehartiger
Niels van der Poel
Senior belangenbehartiger

Maaike Creusen (TU Delft) is de winnaar van de Aedes-scriptieprijs 2024. De jury was unaniem over de winst van haar onderzoek dat zich toespitst op de rol van woningcorporaties bij het verbeteren van de leefbaarheid in het Groningse aardbevingsgebied. Maaike wint een geldbedrag van €2.500. Casper van Rietbergen is tweede en wint €1.000, Yves Baljet is derde met een beloning van €500.

1e prijs: Maaike Creusen over de rol van corporaties in het aardbevingsgebied

De leefbaarheid in het aardbevingsgebied staat enorm onder druk. Groningen kampte al met andere problematiek, maar de aardbevingen voegden daar een dimensie aan toe. De schade is materieel, maar ook immaterieel. Denk aan gezondheidsklachten, depressies en stress. De corporatie ontzorgt op praktisch gebied, maar tegelijk voelen de huurders onmacht.’

‘De woningcorporaties in het aardbevingsgebied spannen zich enorm in voor het sociale welzijn. Soms uit noodzaak, omdat gemeenten en welzijnspartijen overvraagd zijn, maar deels ook vanuit eigen ambitie. Wat helpt, is dat ze samenwerken, waardoor ze één vuist kunnen maken richting uitvoeringsinstanties en onderling ervaringen kunnen delen. Denk aan de tijdelijke huisvesting die voor alle corporaties echt een heel gepuzzel is.’ 

Bij een keukentafelgesprek krijg je een veel beter beeld van wat er speelt en nodig is

‘Met mijn onderzoek heb ik bijgedragen aan de concrete totstandkoming van het woonactieplan. Ik heb een procesbeschrijving gegeven die je kunt doorlopen om de leefbaarheid te verbeteren, gebaseerd op de ervaringen van de Kr8-corporaties. Bij het verbeteren van die leefbaarheid moeten samenwerkingspartners aanhaken. En je moet bij de huurder beginnen, letterlijk aanbellen. Tijdens participatieavonden hoor je vooral de hardste schreeuwers. Bij een keukentafelgesprek krijg je een veel beter beeld van wat er speelt en nodig is.’

De jury prees de brede opzet van het onderzoek, zowel kwalitatief als kwantitatief. Maaike is volgens de jury gedegen en systematisch te werk gegaan. Daarnaast was de jury onder de indruk van de toepasbaarheid van haar handreiking voor de rest van Nederland.

De 3 winnaars over de uitkomsten van hun onderzoek

2e prijs: Casper van Rietbergen over besluitvorming rond doorstroming bij senioren

‘Ik heb met in totaal 17 corporatiebewoners, zowel verhuizend als niet-verhuizend, een lang gesprek gevoerd. Ieder verhaal is uniek. Mensen die niet willen verhuizen, wonen vaak al lang in hun woning. Dan gaat het om identiteit en hechting met de omgeving. Bij mensen die wel willen verhuizen, maar het niet doen spelen vooral praktische motieven.’

‘Mensen met een gezinswoning blijken het meest honkvast. Bij de mensen die wel verhuisden, was sprake van een optelsom van triggers. zoals het overlijden van een partner of een grotere zorgbehoefte. De groep tussen 65 en 75 jaar is het meest ontvankelijk voor een verhuizing. Zij zijn net met pensioen en hebben daardoor de kans hun leven opnieuw in te richten.’

Termen als levensloopbestendig of ‘van groot naar beter’ doen het beter dan seniorenwoning

‘De sleutel voor corporaties ligt bij de persoonlijke benadering van de doorstroommakelaar. Daarbij moet niet een verhuizing het doel zijn, maar een oplossing op maat. Dat kan dus ook een aanpassing in de woning zijn. Zorg voor bekendheid met bijvoorbeeld huurkorting of een verhuispremie om drempels weg te nemen. Zorg daarnaast voor een positiever beeld. Termen als levensloopbestendig of ‘van groot naar beter’ doen het beter dan ‘seniorenwoning’.’

De jury prees de enorme diepgang in de individuele interviews. Daarnaast zijn de uitkomsten praktisch toepasbaar en gaat het om een actueel thema, waarmee veel corporaties worstelen. De jury noemde wel de omvang van de onderzochte groep beperkt.

3e prijs: Yves Baljet over het bewustzijn onder corporaties van overstromingsrisico’s

‘Ik heb data van overstromingskaarten gecombineerd met de uitkomsten van een enquête onder alle corporaties in Nederland. Zo wilde ik in beeld krijgen of er een verband is tussen het objectieve risico en de mate van bewustzijn van de corporatie. Slechts 30 procent van de woningcorporaties maakt gebruik van openbare tools en een gelijk percentage neemt overstromingsrisico’s op in de portefeuillestrategie.’

‘De meerderheid doet dat dus niet. Dat is opvallend als je bedenkt dat dit soort tools openbaar zijn, gratis en al langer beschikbaar. Dat is een signaal dat er nog te weinig bewustzijn is op dit thema.’ 

Breng klimaatrisico's in beeld op het niveau van complexen en woningen

‘Mijn advies aan corporaties is: breng die klimaatrisico’s in beeld op microniveau, dus bekijk ieder complex en elke woning. Breng daarna voor de hele portefeuille prioriteiten aan. Bepaal daarna welke maatregelen je moet nemen, bijvoorbeeld in de kelder of door drempels te verhogen.

De jury prees de actualiteit van het onderwerp en noemde het onderzoek bruikbaar voor de hele sector, maar miste in de uitwerking een concreet handelingsperspectief voor corporaties.

Jurering Aedes-scriptieprijs voor beste masterscriptie

De Aedes-scriptieprijs was dit jaar beschikbaar voor de beste masterscriptie van studiejaar 2023-2024 op het brede terrein van de Nederlandse woningmarkt, volkshuisvesting, sociale huur en/of woningcorporaties. Uit 25 inzendingen koos de jury 3 winnende scripties.

De jury bestond dit jaar uit Aedes-voorzitter Martin van Rijn, Marieke Teitink (directeur-bestuurder van De Woningraat) en Mohamed el Achkar (directeur-bestuurder van Woonstad Rotterdam). Naast inhoud, presentatie en verdediging lette de jury op de onderzoeksmethode en praktische toepasbaarheid voor de sector.

Juryvoorzitter Martin van Rijn: ‘Het is mooi dat jonge mensen voor de sociale huursector kiezen als onderwerp van hun scriptie. Ook dit jaar waren de scripties weer heel uiteenlopend qua onderwerp en van goede kwaliteit. De uitkomsten leveren voor corporaties dankbare handvatten voor de uitdagingen van nu en de toekomst. Uiteindelijk hadden we een overtuigende winnaar.’

Download de winnende scripties

Maaike Creusen

Rebuilding trust: Housing Associations in Groningen's Reinforcement Task
Samenvatting - Hele scriptie

Casper van Rietbergen

Doorstroming van 55-plussers in corporatiewoningen
Samenvatting - Hele scriptie

Yves Baljet

Are Dutch Social Housing Institutions Prepared for Flood Risk?
Samenvatting - Hele scriptie