Stabiel beleid noodzakelijk
Het IBO-rapport legt de vinger op de zere plek. De investeringscapaciteit van corporaties staat onder druk door stijgende kosten en beleidskeuzes voor de korte termijn. Tegelijkertijd groeit de kloof tussen insiders die goed en betaalbaar wonen, en outsiders die moeilijk een passende woning vinden, met name jongeren en middeninkomens. Het rapport erkent terecht dat de bestaande woningvoorraad beter benut moet worden. De complexiteit van het huidige stelsel staat doelgericht handelen in de weg. Corporaties ervaren dat dagelijks in de praktijk.
Geen noodzakelijke fiscale doorbraak
Aedes onderschrijft de IBO-conclusie dat goed wonen vraagt om beleid dat langer dan een kabinetsperiode overeind blijft. Ook waarschuwen de onderzoekers ervoor om woningmarktbeleid in te zetten als koopkrachtinstrument, dat vergroot juist de krapte op de markt.
De hoofdlijn sluit goed aan bij de koers die Aedes al langer bepleit: geef corporaties de ruimte en de middelen om te investeren in voldoende, duurzame en betaalbare woningen. Juist voor de mensen die ze het hardst nodig hebben. Maar Aedes mist een hoognodige fiscale doorbraak. Het IBO signaleert terecht dat de investeringscapaciteit van corporaties onder druk staat. Het bevat echter geen voorstel om vennootschapsbelasting en ATAD voor woningcorporaties af te schaffen. Dat is een gemiste kans want deze belastingen onttrekken ieder jaar steeds meer geld uit de volkshuisvesting. Binnen enkele jaren gaat het om € 1,5 miljard per jaar. Aedes roept het kabinet en de Tweede Kamer op om alsnog deze stap te zetten.
Maatregelen
Aedes steunt de hoofdlijnen van de maatregelen die in het rapport worden voorgesteld:
- Vergroot de investeringscapaciteit van corporaties. Dat kan door de aftoppingsgrenzen voor passend toewijzen met inflatie te indexeren en het borgen van leningen voor middenhuur mogelijk te maken.
- Stimuleer beter benutten van de woningvoorraad. Het Rijk moet belemmeringen in wet- en regelgeving wegnemen (hospitaverhuur en het splitsen van woningen voor ouderen) en gemeenten stimuleren beter benutten toe te staan. Het splitsen van woningen vraagt flinke investeringen van corporaties, erkent het IBO, daarom is een stimuleringsregeling nodig.
- Breng het non-gebruik van de huurtoeslag terug, zodat huurders niet onnodig een groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan wonen.
- Breng het fiscale speelveld tussen huren en kopen meer in evenwicht. Ook wat Aedes betreft is dat een belangrijke stap naar een evenwichtiger functionerende woningmarkt.
- Door extramuralisering van de zorg wonen kwetsbare mensen vaker zelfstandig. Daarbij ontbreken vaak cruciale voorwaarden zoals voldoende zorg en maatschappelijke voorzieningen.
Uitwerking
Aedes werkt graag samen met kabinet, gemeenten en maatschappelijke partners om de voorstellen uit het IBO en de Nationale Prestatieafspraken waar te maken. Dat vraagt om duidelijke keuzes, bestuurlijke stabiliteit én een eerlijk fiscaal speelveld. Op basis daarvan kunnen we samen zorgen voor betaalbare, duurzame en passende woningen – nu en in de toekomst.
