Knarrenhof®: betaalbaar en levensloopbestendig

Nieuwe woonvormen beginnen vaak kleinschalig, stuiten op onbegrip en beren op de weg. Peter Prak, meewerkend voorman van Stichting Knarrenhof heeft na ruim 10 jaar alle bezwaren al eens gehoord, maar ‘als je gelooft in de kracht van het sociale concept en echt wilt, dan is er meer mogelijk dan veel gemeenten en corporaties denken.’ In een reeks artikelen bespreken we inspirerende nieuwe woonvormen. Deze keer: Knarrenhof®

Rol van corporaties

Wiepke van Erp Taalman Kip, directeur bij SWZ in Zwolle, heeft ervaring opgedaan met de werkwijze van Knarrenhof® toen zij nog bij Woonpalet in Zeewolde als bestuurder werkte. ‘Door de deskundigheid van stichting Knarrenhof, en zeker ook door het enthousiasme van Peter Prak, word je meegenomen in het proces. Je werkt samen met een sterke partij richting gemeente, en dat is fijn. Aan de ene kant bood de gemeente de Knarrenhof® zeker ruimte, en kwam ze snel met een geschikte grondkavel, maar in de praktijk liepen we ook aan tegen zeer strakke handhaving van diverse gemeentelijke regels en normen. Dat zette de betaalbaarheid van zowel koop als sociale huur zwaar onder druk’ aldus Van Erp Taalman Kip. ‘Door een goede samenwerking hebben we het uiteindelijk kunnen keren, maar wel pas nadat Peter kans zag een landelijk politiek zwaargewicht op de wethouder af te sturen, ter overreding.’ 

Deze maand wordt de Knarrenhof® in Zeewolde na bijna 5 jaar ontwikkeling geopend. Van de ruim 20 woningen is 1/3 sociale huur, van Woonpalet. Van Erp Taalman Kip: ‘Zwolle heeft al een Knarrenhof, van DeltaWonen. Maar als SWZ willen we graag nog een hof ontwikkelen, in een andere wijk. Er is heel veel vraag naar.’ 

Als SWZ willen we graag nog een hof in Zwolle ontwikkelen, in een andere wijk. Er is heel veel vraag naar.
Wiepke van Erp Taalman Kip
directeur bij SWZ in Zwolle

Maatschappelijke verantwoordelijkheid van bewoners

De gedachte achter het wonen in een hofje is dat de bewoners als collectief veel zelf bepalen, regelen en doen. Hierdoor wordt de rol van de corporatie ook iets anders. ‘Je gaat bij een hofje eerst uit van de bewoners, die werf je al voordat je gaat bouwen. Je kijkt dan samen met hen en de andere partners naar het bouwontwerp’, licht Prak toe. ‘Je moet als corporatie dus op een andere manier werken en dat zijn corporaties vaak niet gewend.’ 

Stichting Knarrenhof is in the lead en neemt veel werk over van de corporatie, op het vlak van ontwikkeling, bouw en coördinatie. Van Erp Taalman Kip vult aan: ‘In de werving van bewoners organiseerde de Knarrenhof® aan het begin van het proces informatieavonden. Daar komen ook huurders van ons op af, mensen die het idee omarmen van ‘gezamenlijk wonen in een eigen hof’. Dat kristalliseert zich vanzelf uit. We stelden als enige eis inschrijven bij ons, en uiteraard een inkomen dat past bij sociale huur.’ De verdere toewijzing pakt de Knarrenhof® op, die - samen met de bewoners die al bekend zijn -  beoordeelt of mensen passen binnen de bewonersgroep. ‘Ballotage vinden veel corporaties een ongepast woord, maar we moeten als corporatie minder bang zijn om nieuwe paden te bewandelen. Er moet een bewonerscollectief ontstaan dat na de start sterk genoeg is om langdurig samen verder te gaan. De stichting Knarrenhof ondersteunt daarbij heel goed.'
 

Wat doet Stichting Knarrenhof? 

Het uitgangspunt van de stichting is betaalbaar en levensloopbestendig wonen mogelijk maken. Mensen die geïnteresseerd zijn in het wonen in Knarrenhof®, een hofje met (generatie)woningen waarbij bewoners maatschappelijk zijn betrokken, kunnen zich bij stichting Knarrenhof aanmelden. Wanneer er zicht is op een beschikbare (bouw)locatie in een bepaalde gemeente, wat al een hele klus is, richt Knarrenhof® als overkoepelende CPO (collectief particuliere opdrachtgeverschap) een lokale vereniging op en gaat daarmee de volgende fase in.  

In die fase gaat Stichting Knarrenhof aan de slag met het ondersteunen en adviseren van de vereniging in de ontwikkeling en (ver)bouw van het hof. De grootte van een hof kan variëren van 25 tot 50 woningen, zowel huur- als koopwoningen in verschillende segmenten. Waarbij gemiddeld een derde van de woningen sociale huur betreft. De sociale huurwoningen worden bij voorkeur ondergebracht bij een corporatie.